علل چشمی سردرد

 سردرد، یکی از شکایات شایعی است که بیماران به چشم پزشک مراجعه می کنند. اگر درد در ناحیه چشم ها و یا در اطراف ابروها باشد، به احتمال زیاد مربوط به چشم ها می باشد، هر چند ممکن است مربوط به علل دیگر باشد.

در بررسی سردرد، باید موارد زیر را در نظر بگیریم:

1-   محل دقیق سردرد؟ آیا درد در ناحیه چشم ها و یا سایر قسمت های سر می باشد.

2-   سن و جنس بیماران؟ به طور مثال، میگرن در خانم های 50-20 سال شایع تر است.

3-   نوع درد؟ آیا درد ضربان دار، مبهم، فشارنده و غیره است.

4- آیا سردرد با شبانه روز ارتباط دارد؟ بطور مثال سردرد در صبح و یا عصر می باشد و یا بیمار را از خواب بیدار می کند.

5-   آیا سردرد تکرار شونده است؟

6-   آیا سردرد با سایر علائم عصبی همراه می باشد؟

7-   آیا سردرد با علائم چشمی همراه می باشد؟ بطور مثال، قرمزی چشم و تاری دید و غیره

8-   آیا سابقه خانوادگی سردرد وجود دارد؟ بطور مثال در میگرن، اغلب سابقه خانوادگی دارد.

علل چشمی زیر سبب بروز سردرد می شود:

1- عیوب انکساری چشم: دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی از علل شایع سردرد می باشند.

قرنیه و عدسی چشم، برای فوکوس تصاویر بر روی شبکیه همکاری می کنند. در مواردی این هماهنگی کافی نمی باشد و عضلات کوچک چشم ها، مجبور به کار بیشتر می باشند که ایجاد خستگی و درد چشم ها و تاری دید و سردرد می شود. این نوع سردرد با استفاده طولانی مدت از کامپیوتر و یا مطالعه طولانی و یا کارهایی که دید دقیق می خواهد، ایجاد می شود. با تجویز عینک مناسب و یا لنز تماسی و یا استراحت کافی، این نوع سردرد بهبود می یابد.

در مواردی که نمره عینک و یا فاصله کانونی عینک، صحیح نباشد، نیز، این نوع سردرد ایجاد می شود که باید عینک اصلاح شود.

در مواردی هم که فرد دچار عیوب انکساری نباشد، ولی به مدت طولانی کار دقیق چشمی مثل کار مداوم با کامپیوتر انجام دهد، نیز دچار سردرد می شود.

2- آب سیاه : یکی از علل شایع نابینایی می باشد. آب سیاه به خصوص نوع زاویه بسته حاد که فشار چشم سریعاً بالا می رود، علائم قرمزی چشم، کاهش بینایی، تهوع و استفراغ، درد چشم و سر می دهد. با تشخیص و درمان سریع باید مانع آسیب عصب بینایی و نابینایی بشویم.

3- التهاب ها و عفونت های چشم: التهاب و عفونت لایه های مختلف چشم از قرنیه، اسکلرا، عنبیه و غیره سبب درد می شوند که اغلب توأم با قرمزی چشم و گاه، کاهش بینایی می باشد.

در زونای چشمی گاه بیمار، چند روز درد ناحیه چشم و پیشانی دارد و سپس بثورات جلدی بروز می کند.

4- التهاب عصب بینایی: سبب درد پشت چشم می شود که با حرکات چشم ها، این نوع درد تشدید می شود. اغلب علائمی مانند کاهش بینایی وجود دارد.

5- سردرد خوشه ای: اغلب در مردان جوان سیگاری با درد شدید در پشت یک چشم شروع می شود و کمتر از 2 ساعت طول می کشد. سایر علائم مانند اشک ریزش، قرمزی چشم و آبریزش از بینی وجود دارد. در روزها و هفته های بعدی، بیمار چند مرتبه دچار این سردرد می شود.

6- سردرد استفراغی: افرادی که در طول روز دچار اضطراب و استرس می شوند، در انتهای روز دچار درد و خستگی ناحیه چشم می شوند که به ناحیه پیشانی هم گسترش می یابند که با استراحت بهبود می یابد.

در مواردی درد در ناحیه چشم بروز می کند ولی مرتبط با چشم ها نمی باشد. مثلاً در سینوزیت و التهاب دندان 32 با بیماری چشم افتراق بدهیم.

در میگرن، اغلب در خانم ها با علائم عصبی به خصوص علائم چشمی مثل کاهش بینایی موقت و یا دیدن اشکال مختلف شروع شده، سپس درد به ناحیه سر منتقل می شود و فرد چند ساعت و گاه تا چند روز درد دارد و اغلب با خوابیدن در تاریکی بهبود می یابد. میگرن عود کننده است و مصرف بعضی از غذاها مثل شکلات، پنیر کهنه، کافئین و الکل سبب بروز حملات میگرن می شود.

باید توجه داشت در موارد زیر حتماً علت سردرد باید توسط پزشک بررسی شود:

1-   سردرد توأم با تهوع و استفراغ

2-   سردرد عود کننده

3-   سردردی که در ابتدای صبح باشد و یا فرد را از خواب بیدار کند.

4-   سردردی که توأم با سایر علایم عصبی مثل کاهش بینایی، اختلال شنوایی و غیره باشد.

5-   سردردی که با سرفه، عطسه و یا حرکت سر تشدید شود.

6-   سردرد مزمن

دکتر محمد کریم اسماعیلی

جراح و متخصص چشم

فوق تخصص پیوند قرنیه