با ما در این مقاله همراه باشید تا به بررسی لنز‌های پانسمان چشم و موارد استفاده‌ی آن ها در چشم پزشکی بپردازیم. لنز‌های پانسمان چشم یا لنزهای تماسی بانداژ (Bandage Contact Lenses) لنز‌هایی هستند که به طور گسترده در جراحی‌های انکساری چشم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هدف اصلی استفاده از این ها کاهش ورود انفیلتراسیون سلول های التهابی به داخل استرومای قرنیه است. این کاهش ورود انفیلتراسیون در نتیجه خطر ایجاد اسکار های قرنیه ای را کم تر خواهد کرد. علاوه بر این، لنز‌های پانسمان چشم به بازسازی اپیتلیوم قرنیه کمک کرده و داربستی برای به‌وجود آمدن اتصالات محکم اپیتلیال بین سلول‌ها فراهم می‌کنند. این کمک به این صورت است که لنز بانداژ، از اپیتلیوم چسبنده و در حال ساخته شدن در برابر برخورد پلک‌ها محافظت می کند.

تا چه مدت پس از عمل باید از لنز‌های پانسمان چشم استفاده کرد؟

لنز‌های پانسمان چشم باید به مدت دو تا چهار هفته پس از عمل به صورت مداوم در محل قرار گیری خود باقی بمانند. همچنین توجه کنید که اگر بعد از برداشت لنز، حباب و یا محفظه‌ی قدامی (anterior chamber) تشکیل شده باشد، اما چشمان فرد همچنان سیدل مثبت باشد، باید لنز بانداژ مجدداً روی چشم قرار بگیرد.

استفاده از لنز‌های پانسمان چشم بعد از عمل لیزیک

لنز‌های پانسمان چشم بلافاصله پس از انجام شدن عمل های جراحی لیزری بر روی چشم بیماران قرار می گیرند. این ها به طور معمول برای تشویق ساخت مجدد بافت اپیتلیال، کاهش ناراحتی و درد و به طور کلی تسریع روند بهبودی استفاده می‌شوند. به طور مثال این لنز ها را می‌توان پس از انجام عمل لیزیک برای کاهش ناراحتی و جلوگیری از رشد درونی اپیتلیال استفاده کرد.

برخی از بیمارانی که عمل لیزیک را انجام می دهند در معرض خطر ابتلا به ریزش اپیتلیال هستند. این اتفاق به ویژه در آنهایی بیشتر بروز می دهد که سابقه‌ی ابتلا به بیماری دیستروفی غشای پایه‌ی قدامی دارند. اگر در حین انجام عمل، اپی تلیال این افراد خراشیده شود، لنز‌های پانسمان چشم بسیار مفید واقع می شوند. این ها برای طی شدن مفید روند بهبودی و محافظت از چشم تا زمانی که اپیتلیوم دوباره رشد کند، روی چشم قرار می گیرند.

به صورت کلی می توان موارد استفاده‌ی از لنز‌های پانسمان چشم را در از بین بردن عوارض مربوط به مشکلات زیر خلاصه کرد.

استریا

استریا مشکلی است که شامل به وجود آمدن چین در فلپ چشم است و یکی از عوارض مربوط به لیزیک شناخته می شود. این چین‌ها توانایی دارند حدت بینایی فرد را مختل کنند. اگرچه که اغلب استریا خود به خود برطرف می‌شود اما می توان از لنز‌های پانسمان چشم برای درمان سریع تر آن استفاده کرد. علل استریا عبارتند از: خشک شدن فلپ، ناهماهنگی فلپ و چادر زدن فلپ. استریا را می توان به عنوان ماکروسریا یا میکروستریا طبقه بندی کرد و درمان برای هر دو گروه می تواند شامل استفاده از لنزهای تماسی بانداژ باشد.

ماکروستریا

 ماکروستریا مشکلی است که به دلیل دررفتگی فلپ ایجاد شده و اغلب می تواند کل ضخامت فلپ فرد مبتلا را درگیر کند. برای درمان این مشکل، فلپ باید دوباره شناور شود. اما در صورت تاخیر در تشخیص مشکل، فلپ فرد باید کشیده شده تا چین خوردگی در مرکز از بین برود. روش های مختلفی برای انجام این کار پیشنهاد می شود اما بهترین آن ها استفاده از لنز بانداژ است.

رشد اپیتلیال

رشد اپیتلیال یک عارضه‌ی نادر مربوط به عمل جراحی لیزیک است. دلیل این عارضه کاشت سلول های اپیتلیال در حین جراحی و یا رشد خود به خودی آن ها در زیر فلپ است. از لنز‌های پانسمان چشم برای بین بردن رشد این سلول ها و آبرسانی به سطح مشترک آن ها استفاده می شود.

تصحیح بیش از حد

در موارد دوربینی متوالی که همچنین به عنوان اصلاح بیش از حد (overcorrecting) نیز شناخته می شود، لنزهای تماسی بانداژ ممکن است که همراه با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی استفاده شده تا نیاز به انجام جراحی دوم کاهش یابد.